Aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre alanlara bazı yan ödemeler de yapılmakta olup, bu ödemelerin miktarı ilgili memurun eğitim durumundaki değişmelerden de etkilenebilmektedir.
657 sayılı Kanuna göre maaş alan Devlet memurlarının maaş hesabına; iş güçlüğü zammı, iş riski zammı, mali sorumluluk zammı ve temininde güçlük zammı olarak bilinen yan ödemelerden biri veya birkaçının dahil edilmektedir.
Aylık maaşın bir unsuru olarak yan ödemeler (zamlar)
Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre maaş alanlara çeşitli adlar altında yapılan yan ödemelerin (zamların), kimlere hangi unsur ve puanlar esas alınarak hesaplanacağı, Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararname ile belirlenmiştir.
Buna göre, memurların maaş hesabına söz konusu yan ödemelerden biri veya birkaçı dahil edilmektedir.
*İş güçlüğü zammı: Niteliği ve çalışma şartları bakımından güç olan işlerde çalışanlara ödenir. Bu yan ödeme, her memura ödenir.
*İş riski zammı: Hayat ve sağlık için tehlikesi bulunan hizmetlerde çalışanlara ödenir.
*Mali sorumluluk zammı: Sayıştay'a hesap vermekle yükümlü olan saymanlar ile vezne açığından malen sorumlu olan veznedar ve diğer memurlara ödenir.
*Temininde güçlük zammı: Temininde, görevde tutulmasında veya belli yerlerde istihdam edilmesinde güçlük bulunan memurlara ödenir.
Maaşın bir unsuru olarak yapılan bu yan ödemelerinin brüt tutarı üzerinden damga vergisi ve gelir vergisi kesintisi yapılmaktadır.
Eğitim durumundaki değişmenin yan ödemelere etkisi
Eğitim durumundaki değişiğe istinaden memurun sınıfında, kadro unvanında, kadro derecesinde, veya kazanılmış hak aylık derecesinde değişiklikler olabilir ve bu değişiklikler memur hakkında uygulanmakta olan yan ödemeleri de artırabilir.
Öte yandan, eğitim durumu değişen memurun hizmet sınıfının, kadro unvanının, kadro/aylık derecesinin hiç değişmediği hallerde bile, bazı memurlar hakkında uygulanmakta olan yan ödemelerin puanı artabilmektedir.
Ancak, eğitim durumunun değişen memurun (kadro/aylık derecesi ve kadro unvanı aynı kaldığında) yan ödemelerinin artması hali her memur için söz konusu olmamaktadır.
Bu durum, Teknik veya Sağlık hizmetleri sınıflarına dahil kadrolarda görev yaparken, bulundukları sınıfta görev almalarına imkan verebilecek üst öğrenimi bitiren memurlar için belirgin şekilde ortaya çıkmakta ve eğitim durumu değişen bu memurların kadroları değişmese bile haklarında uygulanan yan ödeme puanları artmaktadır.
