ANAYASA, HUKUK DEVLETİ, YARGI VE DEMOKRASİ

<p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;"><font color="#000000">Kavramlar anlam taşır. Anlamı dışında algılanması ve uygulanması halinde zihinler karışır. &Ccedil;atışmacı ortam doğar. Bu kavramların başında insanoğlunun farklı din dil ırk renk cins ayrımcılığını, despotizmi ortadan kaldırmak i&ccedil;in vardığı benimsediği ve uygulamaya &ccedil;alıştığı Anayasa, hukuk devleti, insan hakları, &ouml;zg&uuml;rl&uuml;kler, yargı bağımsızlığı, basın &ouml;zg&uuml;rl&uuml;ğ&uuml;, ticaret serbestisi&nbsp; </font><font color="#000000">ve işleyeceği sistem olarak da demokrasi gelir.</font></span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">Hukuk devleti mi, yargı bağımsızlığı mı, siyasi irade &ccedil;oğunluk despotizmi mi var tartışmaları yapılıyor.&nbsp;&nbsp; </span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">Yandaş veya karşıt algısı; hukuk kurallarının uygulanmasında en b&uuml;y&uuml;k handikaptır.</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <font color="#000000"><b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">İnsanlar;</span></b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;"> farklılıkların eşitsizlik doğurduğunu, g&uuml;c&uuml; elinde olanın ayrıcalıklı olduğu, keyfiliğin haklardan yararlanmada d&uuml;zensizlik meydana getirdiği endişesi i&ccedil;indedir.</span></font></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <font color="#000000"><b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">İnsanlar;</span></b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;"> bazı insanların bazılarından daha ayrıcalıklı olmasını &ouml;nlemek i&ccedil;in de hukuk kurallarını, adil yargılamayı, kanun &ouml;n&uuml;nde eşitliği, masumiyet ilkesini, su&ccedil;suz ceza olmaz ilkesi benimsemiştir. Bunun sonucu olarak hukuk devleti kavramını benimseyerek, anayasa ve yasalarla siyasi iktidarın, sermaye sahiplerinin halk yığınlarını istismarını &ouml;nlemeye &ccedil;alışmışlardır.</span></font></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <font color="#000000"><b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&Ccedil;ağın gereği;</span></b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;"> anayasal devlet, hukuk devletidir.</span></font></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <font color="#000000"><b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">Demokrasi;</span></b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;"> ayrıcalıkların olmadığı herkesin eşit olduğu hukuk devleti varsa anlamlı sistemdir.</span></font></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <font color="#000000"><b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">Demokrasi;</span></b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;"> y&ouml;neticilerin halk tarafından belli s&uuml;reyle se&ccedil;mesi ve değiştirebilmesi iken, Hukuk devleti; kişi sınıf ve z&uuml;mre ayrımcılığının olmadığı herkesin her vatandaşın doğuştan eşit haklara sahip olduğu temeline dayanır. Bunun i&ccedil;inde kuvvetler ayrılığı anlayışı ile yargı bağımsızlığı esas alınmıştır.&nbsp; </span></font></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">Tarih boyunca;</span></b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;"><font color="#000000"> yargıyı istediği gibi kullanan siyasi iktidar, her zaman hukukta muhaliflere adalet hakkı tanımadan yeni haksızlıklar yaratmıştır.&nbsp; </font><font color="#000000">Ne adına? Din adına, ideoloji adına haksızlıklar yapılmıştır, yapılmaktadır.</font></span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">G&uuml;c&uuml;n hukukunun olduğu yerde despotizm vardır.&nbsp; </span></b></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">Hukuk başka şeydir, yasa &ccedil;ıkartmak başka şeydir. Hukuk, yasayı belirler. Yasa, hukuku belirlemez. Bir yasa &ccedil;ıkarıldığında bu hukuk olmaz, yasal d&uuml;zenleme olur.&nbsp; </span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <font color="#000000"><b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">Genel olarak g&ouml;zlenen;</span></b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;"> siyasi iktidarın yargı g&uuml;c&uuml;n&uuml; de kullandığı, bunun i&ccedil;in yasal d&uuml;zenlemeler yaparak yargı erkini emrine aldığı şeklindedir.&nbsp; </span></font></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <font color="#000000"><b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">Y&uuml;r&uuml;tmeye verilen yetkiler;</span></b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;"> normal, olağan bir hukukun &ccedil;ok &uuml;st&uuml;ndedir. Bu yetkilerle; hukukun temel ilkeleriyle bağdaşmayan d&uuml;zenlemelere gidilmiştir.</span></font></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <font color="#000000"><b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">T&uuml;rkiye&#39;de siyasi iktidar g&uuml;c&uuml;;</span></b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;"> hukuk devleti değil yasa devleti olmayı tercih etmiştir.&nbsp; </span></font></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">Mahkemelerde olması gereken yetkiler; hukukun temel ilkelerine dayanmalıdır.</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <font color="#000000"><b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">Bunlar;</span></b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;"> -su&ccedil;suzluk karinesi ilkesi -kuşkudan sanık yararlanır ilkesi -silahların eşitliği ilkesi -adil yargılanma ilkesidir&nbsp; </span></font></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <font color="#000000"><b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">Hukuk devletinde;</span></b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;"> kimseye olağan&uuml;st&uuml;, hukukun olması gerektiğini s&ouml;ylediğinin dışında yetkiler verilemez. Verildiğinde başka g&uuml;&ccedil; merkezleri oluşur, hukuk ortadan kalkar.&nbsp; </span></font></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <font color="#000000"><b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">Yasalar;</span></b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;"> hukukun hizmetinde olmalı. Hukuku kimse kullanmamalı. Sonu&ccedil;ta yasal bir d&uuml;zenleme yaparsınız ama bu hukuka uygun olmaz,&nbsp; </span></font></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <font color="#000000"><b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">Hukukun amacı;</span></b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;"> d&uuml;zeni ve adaleti sağlamak demektir. Adalet, yasanın emrine girmişse o zaman g&ouml;r&uuml;n&uuml;şte bir adalet vardır. Hukukla ilgisi olmaz, g&ouml;r&uuml;n&uuml;şte hukuktur.&nbsp; </span></font></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;"><font color="#000000">Hi&ccedil; kimseye, olağan&uuml;st&uuml;, hukukun olması gerektiğini s&ouml;ylediğinin dışında, yetkiler verilmemelidir. Verilirse, hukuk ortadan kaldırılmış olur.&nbsp;&nbsp; </font><font color="#000000">Korkarak, &uuml;rkerek, duygusallığa kapılarak hukuk oluşturulmamalıdır. Yasa &ccedil;ıkarırsınız ama artık o hukuk değildir, iktidar g&uuml;c&uuml;n&uuml;n korku aracıdır.</font><font color="#000000">&nbsp; </font></span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">Yaşanan ve yaşatılan sıkıntılar, toplumda hemen herkesi rahatsız edici bir boyuta gelmiştir.&nbsp; </span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <font color="#000000"><b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">Keyfi yandaşı koruma ve kollama, muhalifi sindirme susturma, hak almadan mahrum etme anlayışı;</span></b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;"> adalet sistemini, yargı sistemini bunaltmış, yargıya olan g&uuml;veni sarsmıştır.&nbsp; </span></font></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">Oysa yargı;</span></b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;"><font color="#000000"> g&uuml;&ccedil;s&uuml;zlerin sığınacağı limandır. Hak arayan ya da haksızlığa uğrayan insanlar, adaletin tarafsız ve yansız sağlanması ile rahatlamalıdır.&nbsp;&nbsp; </font><font color="#000000">Uygulamalardan ve sıkıntılardan ders alınmalıdır.</font><font color="#000000">&nbsp; </font></span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">&nbsp;</span></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"> <font color="#000000"><b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;">G&uuml;n&uuml;n S&ouml;z&uuml;:</span></b><span style="font-family: &quot;Times New Roman&quot;,&quot;serif&quot;; font-size: 12pt;"> G&uuml;&ccedil;l&uuml;n&uuml;n g&uuml;&ccedil;s&uuml;ze yapacağı en b&uuml;y&uuml;k k&ouml;t&uuml;l&uuml;k, adalet adına adaletsizlik yapmasıdır.<br /> <br /> Nurullah AYDIN</span></font></p>