Kazakistan sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) fiyatlarına zam yapılmasıyla sokaklara dökülen protestocuların hükümet binalarını basıp ateşe vermesinin ardından son yılların en büyük krizini yaşıyor.
Zam protestolarının şiddet olaylarına dönüşmesiyle şu ana kadar başkent Nursultan, Mangistau ve Almatı'da geçerli olan olağanüstü hal (OHAL) uygulaması ülke geneline genişletildi.
Tüm bölgelerde 5 Ocak akşamından itibaren 19 Ocak'a kadar olağanüstü hal uygulaması başlatıldı. Cumhurbaşkanı Tokayev, televizyonda yayınlanan ikinci konuşmasında ise ülkedeki huzursuzluğu "terör tehdidi" olarak nitelendirdi.'Bu, devletin bütünlüğünü zedelemektir ve en önemlisi vatandaşlarımıza yönelik bir saldırıdır' ifadelerini kullanan. Tokayev, ülkedeki krizin aşılması konusunda Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'ne (KGAÖ) üye ülkelerinin liderlerinin Kazakistan'a yardım etmeleri için örgüte başvurduğunu duyurdu.
ÇATIŞMALAR BÜYÜYOR, AĞIR SİLAHLAR DEVREYE GİRDİ
Ülke genelinde protestolar devam ederken yerel basın çatışmaların şiddetlendiğini ve göstericilerin polis ve güvenlik güçlerinden ele geçirdikleri ağır silahları kullandığını yazdı. Devlet kurumlarını basan protestoculara güvenlik güçleri biber gazı ve sersemletici bombayla müdahalede bulundu.
2000 KİŞİ GÖZALTINA ALINDI
Kazakistan İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, ülkenin eski başkenti ve en büyük ikinci kenti Almatı'da polisin kanun ve düzeni ihlal edenleri tespit etmek için sokaklara çıktığı belirtilerek, “Kanunları ihlal edenlerin gözaltına alınmasıyla ilgili tedbirler alınmaktadır. Toplam 2 bin civarında kişi karakollara getirildi” ifadeleri kullanıldı. Ancak 2 bin kişinin gözaltına alındığı kentte yeniden silah sesleri duyuldu. Kent merkezindeki Cumhuriyet Meydanında 300’e yakın göstericinin bulunduğu aktarılırken, silahlı kişilerin kentteki dükkanları yağmaladığı kaydedildi.
CUMHURBAŞKANI YENİ KARARLAR ALDI
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, bugün bir dizi talimat verdi. Verilen acil talimatlar arasında, İçişleri Bakanlığı ve Başsavcılığın da bulunduğu bir soruşturma grubu kurulması yer aldı. Ayrıca protestolarda ölen polis memurları ve askerlerin ailelerine maddi destek sağlanacağı ve vatandaşlara kayıpları konusunda acil bilgi desteği verecek çağrı merkezi kurulacağı ifade edildi.
Tokayev’in verdiği talimatlar arasında protestolarda ortaya çıkan hasarı tespit edecek komisyonların kurulması ve olaylarda hasar gören bölge idari binalarının tamiratının yapılması yer aldı. Almatı ve diğer bölgelerde olaylardan etkilenen küçük ve orta ölçekli işletmelere devlet desteği sağlanırken diplomatik misyonlar, yabancı yatırımları ve yabancı şirketlerin ticari kuruluşlarını korumaya yönelik tedbirler alınacak.
RUSYA BARIŞ GÜCÜ GÖNDERDİ
Üye ülkelerden birisi olan Rusya, bu çağrı sonrası bölgeye barış gücü gönderme kararı aldı. Askerlerin Kazakistan'a giderken çekilen görüntüleri ajanslar tarafından yayınlandı.
Rus askerleri, Rusya dışındaki bir havaalanından Kazakistan'a giderken askeri bir uçağa biniyor.
KGAÖ üyesi diğer ülkelerin (Ermenistan, Belarus, Kırgızistan ve Tacikistan) Rusya'yı takip edecekleri açıklandı.
Rusya Savunma Bakanlığı'ndan konu ile ilgili yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi;
'6 Ocak 2022'de kabul edilen Kolektif Güvenlik Konseyi'nin kararına uygun olarak Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü'nün Barış Gücü, durumu istikrara kavuşturmak ve normalleştirmek için sınırlı bir süreyle Kazakistan'a gönderildi. Rusya Hava Birlikleri'ne bağlı alt bölümler ve askeri birlikler, KGAÖ barış güçlerine dahil edildi. Rus birliklerinin uçakla Kazakistan topraklarına sevkine devam ediliyor'.
Rusya Dışişleri'nden yapılan açıklamada ise, "Kazakistan’da olanlar, devleti zayıflatmak için dışarıdan önayak olunan bir girişim" ifadeleri yer aldı.
'ONLARCA SALDIRGAN ORTADAN KALDIRILDI'
Polis sözcüsü Saltanat Azirbek Interfax-Kazakistan, TASS ve Ria Novosti haber ajanslarına verdiği demeçte, hükümet binalarına saldıran göstericiler olduğunu belirtti ve 'Onlarca saldırgan ortadan kaldırıldı' dedi.
13 ÖLÜ, YÜZLERCE YARALI VAR
Protestolarda 13 polis memuru ve Ulusal Muhafız askeri hayatını kaybetti, 353 kişi yaralandı.
'ÖZEL SORUŞTURMA EKİBİ OLUŞTURUN' TALİMATI
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, ülkedeki protestolar nedeniyle özel soruşturma ekibi oluşturulması talimatı verdi.
TÜRK DEVLETLETİ TEŞKİLATI'NDAN AÇIKLAMA
Bölgedeki gelişmeler ile ilgili Türk Devletleri Teşkilatı bir açıklama yaptı. Açıklamada 'Kazakistan Hükümetine ve halkına ihtiyaç duyabilecekleri desteği vermeye hazır olduğumuzu beyan ediyoruz' denildi.
Kaynak: Hürriyet