ERKEN EMEKLİLİK ÇIKACAK MI? EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLARIN DURUMU NE OLACAK?
YAŞA TAKILANLARA FORMÜL
Prim günü ve yıl şartlarını tamamlamış ancak yaşı bekleyen emekli adaylarına yönelik de çalışma yürütülüyor. Çalışma Bakanlığı bürokratlarının hazırladığı çalışmaya göre; yaşının dolup emekli olmasına 2 yıl kalanlar üzerinde ağırlıkla duruluyor. Bu kişilere, alacakları maaşlardan belirlenecek bir yüzdede kesinti yapılarak, emeklilik hakkı verilecek. Yapılan çalışmalarla ilgili ayrıca Maliye Bakanlığı'nın da görüşleri alınacak.
Erken emeklilikte son durum ne ? Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, AA muhabirine yaptığı açıklamada, erken emekliliğin, hükümet ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı gündemlerinde bulunmadığını söyledi.
Türkiye'de bununla ilgili yapılan düzenlemeler nedeniyle çok acılar çekildiğini belirten Çelik, iktidar ile muhalefetin böyle bir düşünceyi projelerine koyarak ülkeyi yeniden o günlere döndürme hevesinde olmayacağına inandığını anlattı.
Ülkede zaten genç emeklilik olduğunu belirten Çelik, "Şu an 50 yaşında emeklilik var. Bunun daha ne gencini emekli edeceksiniz? Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir şey var mı? Konuştuğumuz konu bu değil, karıştırılıyor. Art niyetli bazı kesimler 'erken emeklilik' deyip insanlara gereksiz yere ümit veriyor. Böyle bir şey söz konusu değil. Bunu bütün vatandaşlarımızın bilmesinde yarar var" ifadesini kullandı.
Erken emeklilik konusundaki yanlışın daha önce bir kez yapıldığını vurgulayan Çelik, bununla ortaya çıkan olumsuzlukları gidermeye çalıştıklarını bildirdi.
"38-40 yaş emekliliğinin ne anlama geldiğini, bunun acılarını, sıkıntılarını, Mali yükünü anlatacak olan tek ve en deneyimli ülke Türkiye'dir" diyen Çelik, 50 yaşında emeklilik varken erken emeklilik gibi bir şeyin gündeme getirilmesinin söz konusu olmadığını dile getirdi.
"2036'ya kadar 60 yaş emekliliğine ancak ulaşacağız"
Çelik, kadınlarla ilgili doğum borçlanması, erkeklerin askerlik borçlanması gibi yeni bazı haklar verildiğini hatırlatarak, bunların ayrı konular olduğunu belirtti.
Kademeli olarak emeklilik yaşının 60'a çıkarılmasıyla ilgili geçmiş dönemde yapılan düzenlemenin devam ettiği bilgisini veren Çelik, şöyle konuştu:
"Burada vatandaşın mağduriyeti esas değil. Tam tersine bunlar vatandaş merkezli düzenlemelerdir. Türkiye bir anda 60 yaş emekliliği getirmemiştir. 40 yaş emekliliğini kademeli olarak yaparak 2036'Lara kadar 60 yaş emekliliğine geçeceğiz. Şu anda gelişmiş ülkeler 67-70 yaş emekliliğini konuşuyor. 2036'ya kadar 60 yaş emekliliğine ancak ulaşacağız. Dolayısıyla ülke ve ülkenin geleceği önemli. Tabii birey olarak bizden talepler olabilir ama talepler kesinlikle ülkeyi karanlığa, sıkıntıya sokacak bir şekilde olmamalıdır."
Faruk Çelik, 1999 yılında yapılan düzenlemede, emeklilik süresi 5-10 yıl uzayan çalışanların sorunlar yaşadığını vurguladı.
"Bu kişiler için dengelerimizi bozmayacak şekilde bir çalışma yapabilir miyiz?" diye görüşüldüğü sırada hiçbir ilgisi yokken birden erken emeklilik tartışmalarının ortaya atıldığına dikkati çeken Çelik, "Çok net söylüyorum; 'erken emeklilik' diye kim söylüyorsa en büyük yanlışı yapıyor. Görüşmemiz erken emeklilikle ilgili değildi. Vatandaşımızın sorununa çözüm bulma adına bir görüşmeydi. Asli görevimizi yaptık ama bu olayın bilen ve bilmeyenler tarafından hiç alakası olmayan bir tarafa çekilmesi bizi üzmüştür" değerlendirmesinde bulundu.
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan da Erken Emeklilik ile ilgili açıklamalarda bulundu.
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, önceki akşam bir televizyon kanalında yaptığı açıklamalar ile 'erken emeklilik' meselesine son noktayı koydu. "Gündemde erken emeklilik var mı" şeklindeki bir soruya Babacan, "Böyle bir şey gündemimizde yok. Bir dönem yapılan o erken emekliliğin biz halen bedelini ödüyoruz" cevabını verdi.
Bugün dünyada emeklilik yaşını düşüren ülke bulunmadığını belirten Babacan, sosyal güvenlik sistemini kurgularken, gelecek nesilleri de düşünmek zorunda olduklarını söyledi.
41 yaşında emekli
Ali Babacan'ın bu çıkışıyla 'erken emeklilik' bekleyenler hayal kırıklığına uğrasa da, aslında Türkiye'de erken emeklilik uygulaması devam ediyor. 2005 yılında gerçekleştirilen Sosyal Güvenlik Reformu'ndan önce sisteme girenler, kademeli şekilde erken emekli olmaya devam ediyor.
Hazine ve OECD verilerine göre Türkiye'de halen kadınlarda ortalama emeklilik yaşı 41, erkeklerde ise 44.9 seviyesinde bulunuyor. Bu yaş ortalamaları, milli geliri ve refah düzeyleri bizden çok daha yüksek bütün Avrupa ülkeleri ile OECD ülkelerinden çok daha düşük.
Mesela OECD ortalamasına bakıldığında kadınların ortalama emeklilik yaşı 62, erkeklerde ise 63. Daha ilginci, Avrupa'daki krizden etkilenmeyen ve kişi başı geliri 50 bin euroyu bulan (Türkiye'nin yaklaşık 5 katı) Norveç'te hem kadınların hem de erkeklerin emeklilik yaşı 65'in üzerinde.
Emeklilik sonrası 37 yıl
Türkiye'de emeklilik sonrası yaşam beklentisine bakıldığında, erkeklerde 30 yıl, kadınlarda ise 37.8 yıl gibi bir tablo görünüyor. Türkiye bu açıdan da gerek AB, gerekse OECD ortalamalarının çok üzerinde. Avrupa'da emeklilik sonrası yaşam beklentisi en yüksek iki ülke yaklaşık 20 yıl ile krizi en derinden yaşayan İtalya ve Yunanistan. İtalya ve Yunanistan'ın emeklilik yaşı halen 60'ın altında olan iki Avrupa ülkesi olması da dikkat çekici.
Sistemin üzerindeki yük
Emeklilik Gözetim Merkezi Başkanı ve Vakıf Emeklilik Genel Müdürü Mehmet Bostan, 1950 yılından itibaren çoğu OECD'deki genel trendin tersine, Türkiye'de ortalama emeklilik yaşı, 1970 yılından itibaren ciddi oranda azalmış.
Türkiye'de emeklilik yaşı 60'lardayken, erkeklerde 45'e, kadınlarda ise 41'e gerilemiş. Bostan, Türkiye'de emeklilik sonrası ortalama yaşam beklentisinin, OECD ortalamasından hem kadın hem de erkeklerde yaklaşık 13-14 sene kadar daha fazla olduğunu da belirterek, "Tüm bu verilere bakılınca ülkemizin sosyal güvenlik sisteminde geçmiş dönemlerden kalan ciddi bir erken emekli yükü olduğu söylenebilir" dedi.
BES'E ilgi patlaması var
"Özellikle yüzde 25'lik devlet katkısının getirilmesiyle birlikte Bireysel Emeklilik Sistemi'ne adeta bir ilgi patlaması yaşandığını görüyoruz" diyen Bostan, geçen yılın aynı dönemine göre katılımcı sayısı üç katına, katkı payındaki artışın ise bir buçuk katına çıktığı bilgisini verdi.
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in 'erken emeklilik' olmayacağı yönündeki açıklamalarının sisteme ilgiyi daha da artırdığını vurgulayan Bostan, şu bilgileri verdi: "Bu yılın ilk yedi ayı sonunda toplam fon büyüklüğü 23milyar TL'ye, katılımcı sayısı 3,74milyon kişiye ulaştı. Yıl sonunda, toplam fon tutarının 27-28 milyar TL, katılımcı sayısının 4,2 milyon kişi olacağını düşünüyoruz."
Güncelleme Tarihi: 29 Eylül 2013, 00:00