Ek Ödemeye İlişkin Usul ve Esasları Yargıya Taşıdık

Söz konusu dava bugün (28/10/2011) itibariyle Danıştay Başkanlığı’nın 2011/210816 genel evrak numarasına kaydedilmiş olup Danıştay 13. Dairesi’nde görülecektir. Dava, yürütmenin durdurulması ve “duruşma” istemli olarak açılmış olup, duruşma safhasında da eksik ve hatalı düzenlemeler ile hak kayıpları ayrıntılı bir şekilde mahkeme heyetine izah edilebilecektir.

Usul ve esaslar ve eki cetvellerde gösterilen ek ödeme oranlarına ilişkin düzenlemeler hatalı, mesnetsiz, hukuka ve adalete aykırıdır. Açılacak davanın genel gerekçelerini oluşturan haksız ve yersiz uygulamalar aşağıda sayılmıştır.

Ek ödeme oranlarının her bir statüdeki tek bir oran yerine merkez ve taşra ayrımı yapılmak ve taşranın da kendi arasında Ankara-İstanbul-İzmir, büyükşehir belediyesi bulunan iller ve diğer iller şeklinde üçlü bir ayrım yapılması, eşit işe eşit ücret ilkesine aykırılık teşkil etmektedir. Aynı işi yapan, aynı görevi ifa eden, aynı statüdeki kamu görevlilerinin kendi aralarında görev yaptıkları coğrafi alan yönünden bu türden bir ayrıma tabi tutulmaları en başta Anayasamızın eşitlik ilkesine aykırıdır. Büyükşehirlerde ve taşrada mahrumiyet ve zor şartlar altında görevini sürdürmeye çalışan personelin mağduriyetine sebep verecek bu düzenlemenin, çalışanlar arasındaki iç barışı bozacağı şüphesizdir.

652 sayılı KHK’de, 42’nci maddede sayılan personele verilecek ek ödeme konusunda kapsama dâhil personel arasında Ankara-İstanbul-İzmir, büyükşehir belediyesi bulunan iller ve diğer illerde çalışanlar şeklinde bir ayrım yapılabileceğine sair bir hüküm bulunmamaktadır. Bu durumda davalı İdare personel arasında üçlü bir ayrım yapmak suretiyle 652 sayılı KHK ile kendisine verilmemiş bir yetkiyi kullanmış bulunmaktadır. Bu işlem açıkça yetki gaspıdır. 

Öğretmenlik kadrosunda bulunup bulunmamasına ve fiilen öğretmenlik yapmasına bakılmaksızın “Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı” gereği Bakanlık merkez ve taşra teşkilatındaki yönetici ve memur personeline ödenmekte olan ek ders ücretleri 652 sayılı KHK ile öğretmenlik kadrolarında bulunmayan ve fiilen öğretmenlik yapmayan yönetici ve memur personel yönünden kaldırılmış, bunun yerine ek ödeme konulmuştur. Kısaca artık sadece fiilen öğretmenlik yapan öğretmen kadrosunda bulunanlara verilebilecek olan ek ders ücretlerinin yerine ek ödeme ikame edilmiş olduğu izahtan varestedir. Bu nedenledir ki öngörülen ek ödeme oranlarının tespitinde kapsama dâhil personelin 652 sayılı KHK öncesi almış oldukları ek ders ücretlerinin gözetilmesi gerekir idi. Aksi her türlü düzenlemenin kazanılmış hakların kaybı teşkil edeceği açıktır.

İller arasında bu şekilde yapılan üçlü ayrımın dayanağı dava konusu hukuki düzenlemede izah edilmemiştir. Bu nedenle ek ders ücretleri belli pozisyondaki personele eşit olarak ödenmekte iken ek ödeme konusunda getirilen farklılık hukuka ve 652 sayılı KHK’ye uygun değildir. Eğer bir ayrım yapılacak ise 18’inci Milli Eğitim Şurası’nda alınan kalkınmada öncelikli yörelerde görev yapan personele ek ödeme veya ek tazminat ödenmesi kararı dikkate alınarak bu bölgelerde görev yapan personele ilave ek ödeme verilecek şekilde düzenleme yapılması gerekir idi.

Usul ve Esaslar eki cetvellerde iller bazında bir ayrım yapılmasına rağmen cetvellerde gösterilen bütün personel için derece ve kademe farkı gözetilmemesi de eksik düzenleme teşkil etmektedir. Bu durumda örneğin; 1. dereceden bir memur, 3 ve üzeri derecelerdeki kadrolarda görev yapan bir şeften daha fazla ek ödeme almış olacaktır. Usul ve Esaslar eki cetvellerde ne kıdeme ne de unvana öncelik verilmiştir.

Teknisyenler, teknikerler, sivil savunma uzmanları gibi bazı Bakanlık personelleri ismen sayılmamış olup bu durum Bakanlık tarafından bu personele ek ödeme verilmeyeceği şeklinde hatalı yorumlamalara sebebiyet verecektir.

Yine il eğitim denetmenleri, şube müdürleri, şefler, memurlar ve hizmetliler gerek denk kadro ve unvanlarına gerekse kendi aralarında illere göre ayrıma tabi tutulmak gibi haksız ve yersiz bir uygulamaya maruz kaldıkları gibi getirilen ek ödeme oranları bu görevlilerin diğer Bakanlıklardaki emsal kadrolarına verilen ek ödeme ve sair tazminatları karşılamaktan uzaktır.Görev ve sorumlulukları artmasına rağemen İl eğitim denetmenleri ile bakanlık eğitim denetçilerine verilen ek ödeme oranları arasındaki farklılık benzer işleri yapan ve denk kadrolardaki ücret farklılığı gibi yeni sorunları beraberinde getirecektir.

2006 yılında kamu çalışanlarına verilen denge tazminatından Milli Eğitim Bakanlığı’nda çalışan şefler kapsam dışı bırakılmışlardır. Yine 2008 yılında ek ödemeye ilişkin kararname kapsamında denge tazminatı almayanların ek ödeme alamayacakları hüküm altında alındığından şefler bu imkândan da mahrum kalmışlardır. 652 sayılı KHK öncesi ek ders ücreti almakta iseler de diğer ek ders ücreti alan personelden farklı olarak izinli ve raporlu oldukları dönemlerde bu ücretlerden kesinti yapıldığı gibi bu ücretler gelir vergisi ve damga vergisine tabidirler. Sonuçta şefler, astlarından daha az ücret hale gelmişlerdir. Şefler yönetici konumunda olmalarına rağmen memur ile şef arasındaki kurumsal hiyerarşi bozulmuştur. Bu noktada dava konusu edilen Usul ve Esaslar söz konusu mağduriyetin giderilmesi için bir fırsat iken yeni mağduriyetlere sebebiyet vermiştir.