Avrupa Konseyi Türkiye'de ifade ve basın özgürlüğü, insan hakları savunucuları ve sivil toplumun durumuna ilişkin bugün bir memorandum yayımladı. Memorandumda Türkiye'de ifade özgürlüğünün ‘çok sayıda bariz insan hakları standartları ihlalleriyle yeni, endişe verici seviyelere ulaştığı’ ifade edildi. Yetkililerin bu ihlallerin üzerine gitmediği, bunun bir sonucu olarak medya ve ifade özgürlüğüne verilen zararın ‘derin bir iz’ bıraktığı, gazetecilerin ve bağımsız medyanın otosansürüne yol açtığı kaydedildi. Durumun genel olarak kamuoyu açısından da farksız olduğu belirtilerek kamusal tartışmanın ‘yoksul ve tek taraflı’ hale geldiği ifade edildi.
2023 yılında Türkiye'nin 52 tutuklama ile en çok gazeteci tutuklayan Avrupa ülkesi olduğu, Türkiye’yi 42 tutuklama ile Belarus'un ve 22 tutuklama ile Rusya’nın izlediği de kaydedildi.
Memorandumu hazırlayan Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Dunja Mijatovic "Gazetecileri, sivil toplumu, insan hakları savunucularını ve avukatları hedef alan adli işlemler, eleştirel sesleri susturmak ve onların Türkiye'de devam eden insan hakları ihlallerini duyurmalarını engellemek amacıyla kasıtlı olarak uygulanan, sürekli ve toplu baskının en endişe verici dışavurumu olmaya devam etmektedir" dedi.
Mijatovic "Yetkililer bu son derece zararlı durumu düzeltmeli ve ifade özgürlüğü, medya ve örgütlenme özgürlüğünün kullanılması için elverişli bir ortam yaratmalıdır" ifadelerini kullandı.
‘ANAYASAL DÜZEN ZAYIFLIYOR’
Memorandumda Türkiye'de barışçıl toplanma özgürlüğü hakkının, sistematik yasaklar, aşırı güç kullanımı da dâhil olmak üzere sert polis uygulamaları, toplu gözaltılar ve göstericilere karşı sık sık suç isnadında bulunulması gibi nedenlerle ciddi şekilde zarar gördüğü belirtildi.
Mijatovic Türkiye'de yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığıyla ilgili uzun süredir devam eden sorunların, hukukun üstünlüğü ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesince güvence altına alınan insan haklarının varlığı açısından hayati bir risk yarattığına işaret etti. Mijatovic, ifade özgürlüğü ve yargı bağımsızlığı konusunda sert eleştiriler yöneltti. AYM ve AİHM kararlarının uygulanmamasının kamusal ve anayasal düzeni zayıflattığını vurguladı.
‘EN FAZLA TUTUKLU GAZETECİ TÜRKİYE’DE’
İnsan Hakları Komiseri, Türkiye’de internet sansürünün giderek artmasından duyduğu kaygıyı da dile getirdi. Hükümetin Meclis’ten 2022’de geçirdiği İnternet Yasası ve Basın Yasası ile TCK’da yaptığı düzenlemelerle “yanlış ve yanıltıcı haber” yapmayı cezalandıracak unsurları gündeme getirdiğini ve böylece sosyal medyayı daha da kısıtlayıcı önlemler aldığını anımsatan Komiser, Aralık 2022 itibariyle 700 bin internet alan adı, 150 bin URL adresi ve 55 bin X mesajının bloke edildiğini kaydetti.
Raporda, Avrupa Konseyi’nin Gazeteciler için Güvenlik Platformu'na göre 2023 yılında Türkiye'nin 52 tutuklama ile en çok gazeteci tutuklayan Avrupa ülkesi olduğu, Türkiye’yi 42 tutuklama ile Belarus'un ve 22 tutuklama ile Rusya’nın izlediği de kaydedildi.
Karar Gazetesi
