M.E.B.
Personel Genel Müdürlüğü
Mevzuat Dairesi Başkanlığı’na
YÖNETİCİ ATAMA YÖNETMELİK TASLAĞI DEĞERLENDİRME
Milli Eğitim Bakanlığı, Yönetici Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nde değişiklik yapmak üzere bir taslak metni yayımlamış ve taslak metin üzerinden sendikalardan görüş istemiştir. İlgili taslağı birçok yönüyle olumlu bulmakla beraber, bazı düzenlemelerin eksik, bazılarının ise yanlış olduğu görüşündeyiz.
1-) Daha önce müdürlere uygulanan rotasyon, taslağın kabul görmesi durumunda, müdür başyardımcıları ve müdür yardımcıları için de geçerli olacak. Müdürlerin rotasyonunu haklı kılacak gerekçeler, diğer yöneticiler için de geçerlidir. Bu bakımdan, nesnel ölçütlere bağlı kalınarak yapılacak kapsamlı bir rotasyon yerinde olacaktır. Aslında nesnel ölçütlere ne kadar bağlı kalınacağı da tartışma konusudur. Rotasyonun müdürlerden sonra müdür yardımcıları ve müdür başyardımcılarına da uygulanmak istenmesinde kamu yararının ne olduğu üzerine de tartışılmalıdır. Rotasyon öncesi ve sonrası okul-kurumların durumları incelenmelidir. Liyakati olmadan, farklı gerekçelerle aynı tipte insanların hak etmedikleri halde onlarca mahkeme kararına rağmen 76. maddeyle Bakanlığımız tarafından il-ilçe milli eğitim müdürü- şube müdürü yapıldıkları bir sistemde sınav kazanan, hak eden, emek veren başarılı müdür ve müdür yardımcılarına zorunlu yer değiştirmenin reva görülmesi aslında kabul edilemez. Siz sınav kazanacaksınız, yönetici olacaksınız, emek vereceksiniz, başarılarınız görmezden gelinecek, ödüllendirme sürecinde “ötekileştirileceksiniz” ve en sonunda zorunlu olarak yer değiştirmeniz gerekecek ama öte taraftan bir diğer öğretmen yöneticilik sınavından yeteri puan alamayarak, sadece 45 puan alarak müdür yardımcısı olamayacak ama şube müdürü yapılacak ve o başarılı insanlara müdürlük taslayacak, böyle bir anlayış, mantık yanlıştır. Eğer rotasyon olacaksa önce üst kademeden başlamalı, sonra aşağı kademelere doğru uygulanmalıdır.
2-) Yöneticilerin atama ve yer değiştirmelerinde sınav puanlarına ek olarak değerlendirmeye tabi tutulan sicil, ödül ve hizmetiçi eğitim belgeleri taslağa göre artık değerlendirme dışında tutuluyor. Milli Eğitim kademelerindeki yönetici ve öğretmenlerin taltif edilmelerindeki ölçütlerin öznel olduğu göz önüne alınırsa ödüllendirme ve sicil notlarının değerlendirme dışında tutulması yerinde olmuştur. Merkezi hizmet içi faaliyetlerinin birçoğunda başvuranlar arasından seçim yapıldığı ve dolayısıyla her isteyenin bu faaliyetlerden yararlanamadığı düşünüldüğünde, bu ölçütün de olmayışı olumludur. Sicil notlarının çoğu zaman objektiflikten uzak verildiği, bununla ilgili onlarca iptal kararı olduğu ortadadır. Ek-2 de ödüllerin kabarık görünmesi için kimlerle özel yakınlık kurulduğu hepimizin malumudur, atamalar liyakat esaslarına uygun yapılmalıdır. Bakanlığımız aslında öncelikle sınav sorularının kaliteli olması için uğraş vermelidir.
3-) Taslakta meslek liselerine atanacak yöneticilerin meslek dersi öğretmeni olması öngörülmektedir. Bu, olması gereken bir değişikliktir. Fakat bu okullara yönetici ataması yapılırken o okullarda görev yapan branş öğretmenlerinin de yönetici olmasının engellenmemesi gerekmektedir. Meslek liselerine özellikle müdür yardımcılığı pozisyonu için yönetici bulmakta zorlanılırken, yeni durumda meslek liselerindeki yönetici açığının nasıl kapatılacağı da başka bir sorun olacaktır. Ayrıca meslek liselerinde alanı bulunmamasına(maaş karşılığı okutacağı ders olmamasına) rağmen sadece mesleki gelişim dersini maaş karşılığı ders sayarak yönetici atanmasını da doğru bulmamaktayız.
4-) YİBO yöneticilikleri için bakanlığımız tarafından atama yapılacak olması bakanlık için yeni bir yük demektir, mevcut durumda birçok kalifiye YİBO müdürünü rotasyonla yerinden edecek olan Bakanlık tecrübesiz idarecilerle yatılı okulların ağır yükünü kaldıramaz. Bakanlığımızın bu taslağı 5 yılını dolduran müdürleri rotasyona tabi tutmadan önce yapması daha yerinde olacaktı. Nitekim yurdumuzun değişik yörelerinde YİBO’larda görevli okul müdürlerinin rotasyona tabi tutularak başka okullara atanması sonucunda iş yükünden dolayı birçok YİBO’ya asaleten okul müdürü ataması yapılamamıştır, çünkü kimse tercih etmemiştir. Bakanlığımızın bu kadar önemsediği YİBO’lar işin ehli, bu işi gerçekten iyi yapanlarca değil, henüz pansiyonla, ihaleyle yeni tanışmış kişiler tarafından vekaletle yönetilmektedir. YİBO’lar uzmanlık gerektiren okullardır, bakanlığımız bu müdürleri rotasyona tabi tutacağına içlerinden en başarılı olanları seçerek bakanlık bünyesinde bir birim kurabilir, bu okullara yönetici yetiştirebilir. Bakanlıkça bu alanda yapılanların yetersiz olduğu kanaatindeyiz, amaç eğitmek- bir adım ileriye gitmek-götürmekse yol bu olmamalıdır. Bu atamalardan önce bakanlığımız YİBO’lardan rotasyona tabi tutulan okul müdür sayılarını açıklamalı, kaç YİBO’nun vekaleten yönetildiğini açıklamalı, yöneticisi değişen YİBO’ların eski ve yeni durumlarını ortaya çıkarmak maksatlı bir araştırma yapmalıdır, görülecektir ki iş daha da kötüye gitmiştir, okulların birçoğunun durumu içler acısıdır. Başarılı YİBO müdürlerini ödüllendirmesi gereken bakanlığımız maalesef bu konuda üzerine düşeni yapamamış ve YİBO’ları kaderine terk etmiştir.
5-) Danıştay kararları doğrultusunda hareket eden MEB, Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liselerine atanacak yöneticiler için bu okullarda görev yapmış olmak koşulunu getirmiştir.
6-) Mevcut yönetmelik uyarınca istedikleri okula idareci olarak atanma başvurusu yapabilen şube müdürleri ve şeflerin bu hakları ellerinden alınıyor. Bu durumdaki idarecilerimizin görevlerinden istifa edip öğretmen kadrosuna geçmeleri beklenmektedir. Özlük haklarından memnun olmayan şube müdürleri ve şeflerin okul yöneticiliğine başvurularının da önü kesilerek haksızlık yapılmıştır.
7-) Taslağa göre sözleşmeli öğretmenlerin yönetici olmaları konusunda olumlu bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Birçok yerde, sözleşmeli öğretmenlere fiilen idarecilik yaptırılabilmekte, ancak bu görev karşılığında hak edilen ek ders ücreti de ödenmemektedir. Sözleşmelilerin yönetici olabilmelerinin ve bunun karşılığındaki hak edişlerinin ödenmesine ilişkin düzenlemenin yapılması gerekmektedir.
8-) Yönetici atama ve yer değiştirme başvurularında özel sektörde yapılan müdür ve müdür yardımcılığı görevlerinin de değerlendirmeye puan olarak yansıması, MEB’in bir takım çevrelere imtiyaz sağladığı yönündeki eleştirileri de akla getirmektedir. Bakanlık bu konuya açıklık getirmeli, kapsamını tam olarak belirlemelidir.
9-) Müdür ve müdür yardımcılığı sınavı için 3 yıl şartına (emeğin gasp edilmemesi, emeğin önemsenmesi adına yapıldığı kanatiyle) sözleşmeli öğretmenlik, asker öğretmenlikte geçen sürenin tamamının ve daha önce özel eğitim kurumlarında geçen süreninde üçte ikisinin eklenecek olması olumludur ancak askerliğini asker öğretmen olarak yapmayan öğretmenler için de bir şeyler yapılmalı en azından yapılacaksa özel eğitim kurumundaki gibi değerlendirilmeli ve kısa dönem-uzun dönem askerlik yapan öğretmenlerin başvurularında sürenin üçte ikisi dahil edilmelidir.
10-) Yönetici atama İl komisyonundan ilköğretim müfettişinin çıkartılarak yerine B tipi okul müdürünün alınmasındaki kamu yararı nedir, amaç nedir anlaşılamamıştır. Bakanlığımız buna açıklık getirmelidir.
11-) Sınav sonucuna itirazların Personel Genel Müdürlüğü’ne değil de Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü’ne yapılacak olması sınavı yapanın, soruları hazırlayanın muhatap alınması açısından olumludur.
12-) Kurucu müdür olmak için belirli herhangi bir şartın olmaması, tamamen keyfi ve adamına göre muamelenin en iyi örneği olması sebebiyle bu işi yapanlara yöneticilikte puan verilmesi ve bu kadar önemsenmesi şaşırtıcıdır. Yönetici atamalarında liyakate dikkat edilmeli, kıdem ve başarılar görmezden gelinmemelidir.
13-) Meslek liseleri ve YİBO lardaki idarecilik uzmanlık gerektirdiği için bu okulların yöneticilerinin rotasyonunun en az 7 yıl en çok 10 yılsonunda olması gerekmektedir. 7-8-9 yıl görev yapan yöneticinin istediği doğrultusunda yer değişikliğinin yapılması 10 yıl görev yapan yöneticilerin ise rotasyona tabi tutulması olumludur.
14-) Kadrosu öğretmen görevi müdür yardımcı olan idarecilerimiz için idarecilik sadece bir görevdir. Bu durumun düzeltilmesi, müdür yardımcılarımızın kadrosunun yönetici olarak tanımlanması, rotasyon uygulanırken, il dışına yer değişikliğinde bulunur iken yine yönetici olarak yer değiştirebilmesi sağlanmalıdır.
15-) İl ve ilçe milli eğitim müdürlerinin, müdür yardımcılarının her hangi bir sınava girmeden yönetici olduğu, uzun yıllar boyu aynı görevi aynı yerde sürdürebildiği bir sistemde yalnızca okul müdür ve müdür yardımcılarının rotasyona tabi tutulmaları adalet duygusunu zedelemektedir. Okullara müdür- müdür yardımcısı atayan üst kademe yöneticilerinin atanma kriterlerinin astlarından aşağıda olmaması ve onların da rotasyona tabi tutulmaları yerinde olacaktır.
CanselGÜVEN
Anadolu Eğitim Sendikası Genel Başkanı
Hiç kimse rotasyonun ekonomik boyutunu düşünmüyor. Müdür yardımcısı belli bir süre devlete hizmet ettikten sonra artık yerleşik düzene geçeyim diyerek maaşı ile çalıştığı okula yakın yerden banka kredisi ile ev almış, bankaya borçlanmış, ev kredi borcunu ödemeye, çocuklarını okutmaya, geri kalan maaşıyla da geçinmeye çalışıyor. Maaşıyla geçinebilmenin hesaplarını yaparken rotasyon uygulaması ile müdür yardımcısı ne yapsın? Aldığı evi satıp başka yerlere mi gitsin? Gidiş geliş yapsın masraf mı etsin? Çocuklarına servis mi tutsun? Yemeğini dışarıdan mı yesin? Müdür yardımcısı ev taşıyacak, ev alacak, ev satacak veya kiralayacak, kiraladığı evin perdesi uymayacak perde değiştirecek vesaire gibi sürekli masraf çıkacak. Sürekli rotasyona tabi olacak. Emekli oluncaya kadar yerleşik düzene geçemeyecek. Belli bir süre devlete hizmet ettikten sonra yerleşik düzene geçmek müdür yardımcısının hakkı değil mi? Bunların yerleşik düzene geçme hakları neden ellerinden alınmak isteniyor? Rotasyonun bu yönünü neden kimse görmek istemiyor?Okulda tek başına yetkisi olmayan, sadece işlerin belli bir bölümünü yürütmekle görevli olan, buna rağmen okulun işleyişini ağırlıklı olarak sağlayan müdür yardımcılarına yapılacak rotasyon son derece mağduriyet yaratacak ve haksızlıklara yol açacaktır.Nasıl olsa gideceğim düşüncesi ile rotasyon çalışan müdür yardımcılarını tembelliğe de itebilir, çalışanların çalışmasını da engelleyebilir. Çalışan insanları huzursuz etmek, kafalarını karıştırmak onların performanslarını düşürür. İnsanlar ne olacak kaygısından işlerini yapamazlar.Rotasyonun faydaları nelerdir? Olumsuzlukları nelerdir? Elde ilmi bir araştırma var mı? Elde bu konu ile ilgili olumlu veya olumsuz bir veri var mı?Rotasyon uygulamasıyla gelen müdürler 8 ay geçmesine rağmen hala okullara alışamadılar. Okul çevresini, veliyi, öğrenciyi ve öğretmeni tanıyamadılar. Şu an işleri tamamen müdür yardımcıları yürütüyor.